Kwestia charakteru. Bojowniczki z getta warszawskiego (PL/EN)

Kwestia charakteru. Bojowniczki z getta warszawskiego (Wydawnictwo Czarne 2023) –książka ta poświęcona jest przede wszystkim bohaterkom, które znane były do tej pory tylko z imienia, lapidarnych wzmianek w tekstach źródłowych lub pojawiały się jako towarzyszki walki swoich kolegów. Są wśród nich dziewczyny młodsze i starsze. Te, które jeszcze przed wojną zaangażowane były w działalność społeczną czy polityczną, oraz te, które zostały niejako zmuszone sytuacją w czasie wojny. Odważne, nieśmiałe, zdeterminowane i wahające się. „To kwestia charakteru”, mówi syn jednej z nich. Być może.

Skrawki życia i informacje rozsiane w archiwach, relacjach świadków lub publikacjach związanych z historią powstania w getcie warszawskim były jak pojedyncze okruchy, z których należało stworzyć pełną opowieść. To pierwsza w Polsce taka próba, pierwsza w Polsce książka, wstęp do odzyskiwania pamięci o bojowniczkach z getta warszawskiego.

Autorki: Kalina Błażejowska, Katarzyna Czerwonogóra, Agnieszka Dauksza, Patrycja Dołowy, Agnieszka Glińska, Hanka Grupińska, Agnieszka Haska, Natalia Judzińska, Magdalena Kozłowska, Joanna Ostrowska, Karolina Sulej, Anna Szyba, Karolina Szymaniak, Monika Tutak-Goll. Ze wstępem Zuzanny Hertzberg. Koedycja z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

W rozmowie na temat książki udział wezmą  Zuzanna Hertzberg i Patrycja Dołowy, a dyskusje poprowadzeni Paulina Małochleb.

***

Patrycja Dołowy (ur. 1978) – pisarka, artystka multimedialna, działaczka społeczna, popularyzatorka nauki i sztuki. Z wykształcenia doktor nauk przyrodniczych, absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego oraz Akademii Fotografii Artystycznej Wyższych Szkół Fotograficznych we Wrocławiu. Kieruje BioCentrum Edukacji Naukowej i wykłada na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Od lat zajmuje się problematyką tożsamości i pamięci. W swojej pracy bazuje na historii mówionej i świadectwach. Ma na koncie ponad 60 wystaw w Polsce i zagranicą. Prace i teksty publikuje w prasie, w pismach artystycznych i kulturalnych. Jest autorką książek Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowy z dziećmi Holocaustu oraz Skarby. Poszukiwacze i strażnicy żydowskiej pamięci, współautorką książek Miasto oczami kobiet (razem z Justyną Biernacką), 25 rozmów na 25-lecie, Przecież ich nie zostawię (pod red. Magdaleny Kicińskiej i Moniki Sznajderman), rozdziałów w publikacjach zbiorowych oraz sztuk teatralnych, m.in. Wanda (z Sylwią Chutnik), Hideout/Kryjówka, Dziady. Twierdza Brześć, Matki, Hindełe, siostra Sztukmistrza, Paulina (z Michelle Levy).  Trzykrotna stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, stypendystka Asylum Arts i Tarbut Fellowship, laureatka nagród, w tym Nagrody im. Karola Sabatha za najlepszy tekst popularnonaukowy w polskiej prasie i wyróżnienia na festiwalu teatralnym Kontrapunkt za scenariusz Hideout/Kryjówka.

Zuzanna Hertzberg – Zuzanna Hertzberg jest artystką interdyscyplinarną, artywistką i badaczką. Na jej praktykę artystyczną składają się malarstwo, tkanina oraz działania w przestrzeni publicznej. Jest autorką instalacji i kolaży wykorzystujących zasoby archiwalne, którym towarzyszą performansy mówione. Jest zaangażowana w indywidualne i kolektywne praktyki przeciwdziałające dyskryminacji oraz przemocy wobec osób i grup marginalizowanych.

W 2018 roku otrzymała stopień doktory na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (Przestrzenie niewiedzy, 2018).

Uczestniczyła w wielu wystawach w kraju i za granicą m.in. w Galerii Studio „Bojowniczki. Archiwum afektywne” (2023) zaprezentowała wizualny esej o oporze żydowskich kobiet od  końca 19 wieku do czasów PRL-u. Jej interdyscyplinarny projekt artystyczny „Ochotniczki Wolności” o żydowskich uczestniczkach Brygad Międzynarodowych był prezentowany w ramach wystawy „Niepodległe. Kobiety a dyskurs narodowy” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2018/19), na wystawie „Difficult Pasts. Connected Worlds” w Łotewskim Muzeum Narodowym w Rydze (2020/21) a następnie w Narodowej Galerii Sztuki w Wilnie (2022).

Oparty na badaniach projekt artystyczno-aktywistyczny zatytułowany „Mechica. Indywidualny i zbiorowy opór kobiet podczas Zagłady” był wystawiany w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie (2019), „Still Present!” 12. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie (2022), oraz w Center for Jewish History w Nowym Jorku (2022/23).

Obecnie kontynuuje badania i realizuje projekt artystyczny o żydowskich anarchistkach.

Jej prace znajdują się w kolekcjach prywatnych i instytucjonalnych. Jest współzałożycielką Żydowskiego Bloku Antyfaszystowskiego oraz członkinią zarządu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.

Paulina Małochleb – krytyczka i badaczka literatury, autorka bloga ksiazkinaostro.pl. Prowadzi spotkania autorskie, warsztaty krytyczne i warsztaty blogerskie. Napisała książkę „Przepisywanie historii. Powstanie styczniowe w powieści polskiej w perspektywie pamięci kulturowej” oraz szereg artykułów naukowych na temat współczesnej literatury polskiej. Laureatka Nagrody Prezesa Rady Ministrów oraz Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Młoda Polska.

Patrycja Dołowy

Zuzanna Hertzberg

Paulina Małochleb